Rajska jabłoń, zwana również rajskim jabłuszkiem, nie rodzi tak okazałych jabłek, ale jej owoce mają wiele do zaoferowania. Zawierają bowiem więcej składników odżywczych i witamin. Jarząb, choć traktowany jako roślina ozdobna, rodzi owoce bogate w witaminy, które spożywamy po przemrożeniu, ale nie tylko. Do spożycia bezpośredniego nadają się odmiany wyhodowane pod tym kątem.
Rajska jabłoń
traktowana jest u nas raczej jako roślina ozdobna. To błąd, można bowiem uprawiać ją dla cennych owoców. Uprawa tej rośliny jest łatwa i doskonale poradzi sobie z nią nawet początkujący ogrodnik. Pod jej uprawę wskazane są gleby piaszczysto-gliniaste, żyzne, bogate w próchnicę o pH 5–6,5 a stanowisko należy wybrać słoneczne.
Jabłoń rajska jest ciekawym krzewem dekoracyjnym bądź drzewkiem, bo zależy od sposobu jego prowadzenia. Wiosną pokrywa się niezliczoną ilością kwiatów a jesienią uroku dodają maleńkie, kuliste, bardzo dekoracyjne jabłuszka, które pojawiają się w ogromnych ilościach. Rajska jabłoń, podobnie jak inne gatunki jabłoni, pada ofiarą chorób grzybowych, które ograniczymy np. preparatami miedziowymi dopuszczonymi do stosowania w uprawach ekologicznych. Jeśli na jabłonce zauważymy zmiany chorobowe, należy usunąć zainfekowane części: pędy, liście czy owoce. Ważnym atutem jest odporność na niskie temperatury (do minus 30°C), ale przez pierwsze dwa lata uprawy warto zabezpieczać sadzonki przed wiatrem i mrozem.
Wybierając sadzonki rajskiej jabłoni należy zapoznać z się z informacją, na jakiej podkładce została zaszczepiona. Od tego w dużej mierze zależy rozmiar drzewka. Wiele osób pewnie się zastanawia czy te pięknie wyglądające jabłuszka można jeść. Oczywiście, że można. Niestety w stanie surowym są cierpkie i kwaśne, lecz nadają się do kandyzowania. Na dżemy, galaretki czy konfitury, a także do pieczenia do drobiu i dziczyzny. Zawierają bardzo dużo wit. C i A, węglowodany, kwasy organiczne, błonnik. Wśród odmian polecanych do uprawy znajdziemy m.in. Olę, Dolgo, Golden Hornet, Makowiecki, Kobendzę. Oprócz walorów dekoracyjnych ww. odmiany charakteryzują się stosunkowo dużą odpornością na parcha jabłoni.
Jarząb jadalny
zwany jest również jarzębiną. To drzewko rodzące niewielkie okrągłe owoce w kolorze czerwonym. Wymaga gleby próchnicznej, delikatnie zakwaszonej choć nie jest to warunek. Doskonale rośnie na stanowisku słonecznym, ale poradzi sobie w niewielkim półcieniu. Preferuje glebę żyzną, przepuszczalną, lekko wilgotną, ale na piaszczystym i słabym podłożu też ma szansę rosnąć. Nie toleruje jednak stanowisk podmokłych, cienia i ciężkiej gleby.
Polecana do uprawy odmiana Edulis charakteryzuje się pierzastymi, zielonymi liśćmi, które zmieniają barwę jesienią na żółtą lub pomarańczową. Od maja do czerwca pokryta jest baldachami białych kwiatów. Jesienią w ich miejsce pojawiają się czerwone owoce o słodko kwaśnym smaku, zawierające bardzo dużo witaminy C. Drzewo dorasta do 10 m wysokości i 4–6 m szerokości.
Drugą odmianą jest Burka dorastająca 10 m wysokości. Ma małe wymagania glebowe, obficie plonuje. Liście ma zielone, które jesienią przebarwiają się na kolor żółty lub pomarańczowy. Owoce są bordowoczerwone, bardzo słodkie. Odmiana powstała z krzyżówki jarzębiny gorzkiej i aronii. Może być uprawiana w ogrodach amatorskich, a także sadach.
Granatnaja również zasługuje na uwagę. To mieszaniec jarząbu pospolitego z głogiem. Rodzi bardzo słodkie, duże i smaczne granatowe owoce. Do spożycia na surowo, jak i na przetwory. Krasawica to kolejna ciekawa i smaczna odmiana. To krzyżówka jarząbu z gruszą. Rodzi bardzo duże pomarańczowe owoce, nawet do 1,5 cm średnicy, które mają lekko kwaskowy, orzeźwiający smak z delikatną goryczką.
Najważniejszą wspólną cechą wszystkich jarząbów jest wysoka zawartość witamin, kwasów organicznych i soli mineralnych. Owoce nadają się na soki, konfitury, dżemy, wina i nalewki.
