W sytuacji gdy w grę wchodziłoby jedynie samozatrudnienie, premia wynosi 150 tys. zł, jeśli wnioskujący planuje zatrudnić oprócz siebie jednego pracownika – 200 tys. zł, a minimum dwóch – 250 tys. zł. Zatrudnienie musi odbyć się na podstawie umowy o pracę lub spółdzielczej umowy o pracę. Nie wchodzi w grę zatrudnienie osób tzw. współpracujących, czyli małżonka, dzieci, rodziców, jeżeli pozostają z osobą prowadzącą działalność gospodarczą we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują z nią przy prowadzeniu tej działalności.
Tylko nowa działalność
Warto zaznaczyć, iż z tego dofinansowania nie mogą skorzystać osoby, które prowadzą już firmę, nawet gdy spełnią warunek podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników w pełnym zakresie nieprzerwanie przez co najmniej 12 miesięcy poprzedzających dzień złożenia wniosku o przyznanie pomocy, który jest obligatoryjny. Premia jest bowiem przeznaczona dla osób, które podejmą prowadzenie działalności pozarolniczej po raz pierwszy. Od tej reguły jest jednak wyjątek. Dotyczy sytuacji, w której wnioskujący prowadził już działalność pozarolniczą, ale od momentu ostatniego jej zawieszenia lub jej zakończenia minęły co najmniej 24 miesiące.
Od wnioskujących wymaga się, aby posiadali swój numer identyfikacyjny. Z reguły w gospodarstwie posiada go jedynie rolnik, który występuje o płatności bezpośrednie czy inne obsługiwane przez ARiMR. Gdy o premię na założenie firmy chce więc wnioskować jego małżonek lub domownik, musi wystąpić do Agencji o nadanie mu takiego numeru.
Warto pamiętać, iż premię na założenie firmy otrzyma rolnik, małżonek lub domownik rolnika tylko wtedy, gdy gospodarstwo rolne, w którym pracuje, położone jest w miejscowości znajdującej się na terenie:
gminy wiejskiej lub
gminy miejsko-wiejskiej, z wyłączeniem miast liczących powyżej 5 tys. mieszkańców, lub
gminy miejskiej, z wyłączeniem miejscowości liczących powyżej 5 tys. mieszkańców.
W przypadku gdy gospodarstwo rolne jest położone na obszarze więcej niż jednej gminy, za gminę, na obszarze której jest położone gospodarstwo, uznaje się tę, w której jest zlokalizowana największa część gruntów rolnych wchodzących w jego skład.
Takie ograniczenie może okazać się blokadą dla rolników, którzy prowadzą gospodarstwa rolne na skraju większych miast, a tym samym mieliby większe szanse na to, aby rozkręcić własny biznes. Niestety pomimo że wielokrotnie opisywaliśmy ten problem na naszych łamach, tego przepisu nie zmieniono.
Szeroki wachlarz działalności
Wykaz działalności, jakie można podjąć na wsi, korzystając z unijnej premii, jest bardzo szeroki. Można go znaleźć w załączniku do rozporządzenia Ministra Rolnictwa regulującego przyznanie tej pomocy. Przepisy wymagają, aby 100% premii zostało wykorzystane na przedsięwzięcie określone w biznesplanie, w tym na inwestycje w środki trwałe co najmniej 70%.
Inwestycje mogą obejmować zakup wyłącznie nowych maszyn, urządzeń oraz wyposażenia. Wsparcie przewidziano również na inwestycje związane z budową, przebudową, remontem połączonym z modernizacją, wyposażeniem lub zagospodarowaniem nieruchomości.
Jak już wyżej wskazano, skorzystanie z unijnej premii łączy się z wystąpieniem z KRUS i przejściem do ZUS. Wnioskujący musi zrezygnować z KRUS nie później niż do dnia złożenia wniosku o wypłatę drugiej raty pomocy. Pierwszą ratę, tj. 80% premii, wypłaca się na wniosek o płatność, który składa się w terminie 9 miesięcy od dnia doręczenia decyzji o przyznaniu pomocy. Drugą natomiast po zakończeniu realizacji inwestycji, które powinno nastąpić nie później niż do upływu 2 lat od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy.
Ulgi i zwolnienie z ZUS
Pozarolniczą działalność gospodarczą trzeba zarejestrować w CE IDG. Co jednak ważne: osoba, która otrzymała decyzję o przyznaniu pomocy, może skorzystać z ulgi na start zgodnie z art. 18 ustawy Prawo przedsiębiorców. Oznacza to, iż nie musi podlegać obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym przez 6 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej, przy czym w okresie korzystania z tej ulgi obowiązkowe jest opłacanie składek na ubezpieczenie zdrowotne. Beneficjenci tego działania mają prawo także skorzystać z tzw. małego ZUS, czyli obniżenia wysokości składki na ubezpieczenie społeczne przez pierwsze 24 miesiące prowadzenia działalności lub po skorzystania z ulgi na start.
Trzeba jednak mieć na uwadze, iż premia nie jest dostępna dla tych, którzy skorzystali z „Premii dla młodych rolników” lub „Restrukturyzacji małych gospodarstw” z PROW 2014–2020 oraz „Różnicowania w kierunku działalności nierolniczej” z PROW 2007–2013. Ograniczenie to dotyczy składającego wniosek. Jeśli więc o premię na założenie firmy będzie wnioskował małżonek rolnika lub domownik, który nie brał tego rodzaju pomocy, otrzyma je – bez względu na to, czy rolnik skorzystał z tego dofinansowania, czy nie.
Dofinansowaną działalność gospodarczą należy wykonywać przez 5 lat od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy lub 3 lata od dnia wypłaty drugiej raty pomocy (jeśli działalność wymaga wpisu do ewidencji prowadzonej przez jednostkę samorządu terytorialnego).
Magdalena Szymańska
