W chwilach wolnych od prac w ogrodzie warto przypomnieć sobie kilka podstawowych informacji na temat składników pokarmowych, szczególnie tych pobieranych w największych ilościach. Do najważniejszych zaliczamy azot, fosfor i potas.
Wszystkie podane makroelementy są bardzo ważne w życiu roślin – bez ich obecności rozwój nie będzie przebiegał prawidłowo. Poza tym każdy z nich ma swoje określone działanie i odpowiada za poszczególne organy rośliny.
Buduje masę zieloną
To działka azotu, który pobierany przez system korzeniowy roślin trafia do tkanek, w których zachodzą wszystkie procesy życiowe odpowiedzialne za właściwy rozwój, m.in. młodych pędów i liści. Wszystkie rośliny, z wyjątkiem motylkowatych, które żyją w symbiozie z bakteriami, odżywiają się azotem mineralnym. Azot jest niezbędnym materiałem budulcowym białek, w chodzi w skład m.in. chlorofilu i to od niego zależy prawidłowy rozwój roślin uprawnych. Pobudza wzrost części podziemnych, jak i nadziemnych, przy czym nadaje im intensywną zieloną barwę świadczącą o dobrym turgorze. Co równie ważne, wydłuża okres wegetacji, a przez to reguluje pobranie innych składników pokarmowych.
Azot jest jednym z najważniejszych pierwiastków mających wpływ na wielkość i jakość plonu. Największe zapotrzebowanie na azot wykazują warzywa liściowe, czyli tworzące dużo zielonej masy, np.: kapusta biała, włoska, pekińska, jarmuż, brokuły i seler naciowy. Warzywom o krótkim okresie wegetacji, czyli sałacie, rzodkiewce czy szpinakowi, dawkowanie azotu należy ograniczać, istnieje bowiem niebezpieczeństwo gromadzenia w roślinach szkodliwych azotanów.
Bujniej zakwitną
Fosfor ma mniejszy wpływ na rozwój roślin, lecz większy na kwitnienie i plonowanie – bo jeśli kwiaty, to z nich owoce, a później nasiona. Ten makroelement musi być dostarczany roślinom w momencie największego zapotrzebowania, ponieważ jest słabo przyswajalny z gleby. W trakcie wegetacji wyróżnia się dwa okresy szczególnego zapotrzebowania na ten składnik. Pierwszy etap przypada na początek wegetacji, gdy młode rośliny budują system korzeniowy. Drugi etap to czas tworzenia organów generatywnych, czyli zawiązków kwiatowych, owoców, a także nasion. Ten składnik pokarmowy ma wpływ na proces fotosyntezy w roślinie, prawidłowy rozwój systemu korzeniowego, podnosi odporność na niekorzystne warunki panujące w ogrodzie, w tym mróz, zwiększa zawartość białka i węglowodanów w roślinie.
Fosfor jest niezbędny dla rozwoju takich roślin użytkowych, jak strączkowe, zboża, pomidory, ogórki, ziemniaki, sałata, kapustne oraz drzewa owocowe.
Solidny korzeń
Nawożenie potasowe wpływa głównie na rozwój organów zapasowych, czyli korzeni, bulw i nasion. Potas podnosi także walory smakowe owoców i warzyw, odpowiada za gospodarkę wodną rośliny oraz asymilację dwutlenku węgla. W porównaniu z innymi makroelementami potas jest bardzo szybko transportowany przez rośliny. Składnik ten bierze udział w przemianach metabolicznych roślin, w szczególności węglowodanów. Rośliny dobrze zaopatrzone w potas wykazują zwiększoną odporność na niekorzystne warunki środowiskowe, m.in. na suszę i przemarzanie, a owoce mają ładne wybarwienie.
Za nawożenie potasem w optymalnych dawkach wdzięczne będą: pomidory, groszek na świeże nasiona, burak cukrowy i ćwikłowy. Dzięki jego dostępności rośliny zgromadzą więcej cukrów, a burak ćwikłowy zyska lepsze wybarwienie. Kapusta i ogórek, mając więcej cukrów prostych, doskonale sprawdzą się w kiszeniu, a fasola i groch zawiążą więcej brodawek.
Małgorzata Wyrzykowska
