XWygrałam w sądzie sprawę o odszkodowanie. Reprezentował mnie radca prawny, z którym umówiłam się na 10% od uzyskanej kwoty. Teraz, gdy przyszło rozliczenie, radca żąda 10% oraz VAT i zwrotu przyznanych zryczałtowanych kosztów zastępstwa procesowego też z podatkiem VAT. Wcześniej była mowa tylko o 10%. Czy słusznie radca nalicza mi te kwoty?
YZgodnie z art. 8 ust. 4 ustawy z 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych, zakres pomocy prawnej, terminy i warunki jej wykonywania oraz wynagrodzenie określa umowa.
Artykuł 43 Kodeksu Etyki Radców Prawnych przyjęty uchwałą Nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 r. stanowi, że radca prawny nie może podjąć się prowadzenia sprawy, jeśli nie otrzyma zlecenia od klienta albo osoby go reprezentującej albo jeżeli sprawa nie zostanie mu powierzona na podstawie przepisów prawa przez sąd lub inny organ. Podejmując się świadczenia pomocy prawnej, radca prawny obowiązany jest przed przystąpieniem do czynności zawodowych ustalić z klientem zakres usługi, wysokość honorarium lub sposób jego wyliczenia, a także zasady ponoszenia opłat i wydatków. Między klientem a radcą prawnym bądź adwokatem zawierana jest więc umowa zlecenia. W celu reprezentowania klienta przed sądem niezbędne jest pełnomocnictwo udzielone na piśmie, natomiast umowa zlecenia nie musi być zawarta w tej formie.
W myśl art. 36 Kodeksu Etyki Radców Prawnych, wynagrodzenie obejmuje honorarium i wydatki. Wysokość honorarium powinna być ustalana z uwzględnieniem w szczególności koniecznego nakładu pracy, miejsca świadczenia usługi, stopnia trudności i złożoności sprawy bądź zadania, wymaganej specjalistycznej wiedzy, znaczenia sprawy dla klienta, którego ona dotyczy.
Radcy prawnemu nie wolno zawierać umowy, na mocy której klient zobowiązuje się zapłacić honorarium za prowadzenie sprawy proporcjonalnie do osiągniętego wyniku. Dopuszczalna jest natomiast taka umowa, w której przewiduje się dodatkowe honorarium za pomyślny wynik sprawy. Radca prawny jest uprawniony do żądania zaliczki na poczet wynagrodzenia w ustalonej wysokości. Nie jest natomiast zobowiązany do ponoszenia opłat i wydatków za klienta w prowadzonej sprawie. Nie ponosi on także odpowiedzialności za skutki prawne, jakie mogą powstać w następstwie ich nieuiszczenia – o ile radca prawny wezwał klienta do ich uiszczenia i poinformował o skutkach nieuiszczenia.
Jeżeli umowa przewiduje, że obok przewidzianego wynagrodzenia pełnomocnikowi należą się pieniądze z tytułu „przysądzonych” przez sąd w wyroku kosztów zastępstwa procesowego, to takie pieniądze mu się należą. Do otrzymanego honorarium radca prawny dolicza VAT. Jeśli chodzi natomiast o podatek od kosztów zastępstwa procesowego, to sprawa jest bardziej złożona. Według organów podatkowych przekazanie kosztów zastępstwa procesowego bezpośrednio stronie, która wygrała sprawę, nie podlega opodatkowaniu VAT.
Jeżeli jednak przegrany przekaże zasądzone koszty zastępstwa na rachunek pełnomocnika procesowego, wówczas VAT będzie należny.
W razie zastrzeżeń do postawy radcy prawnego w tej sytuacji i przekonania, że wprowadził Panią w błąd co do wysokości należnego mu wynagrodzenia, radzę zgłosić to do Okręgowej Izby Radców Prawnych. Dane teleadresowe izb są dostępne na stronie Krajowej Izby Radców Prawnych https://kirp.pl/o-samorzadzie/okregowe-izby-radcow-prawnych/.
Jeśli honorarium radcy, który Panią reprezentował, miał stanowić wyłącznie procent zasądzonej kwoty odszkodowania, to doszło do naruszenia Kodeksu Etyki Radcy Prawnego. Zgodnie z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych, radcowie i aplikanci radcowscy podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej za postępowanie sprzeczne z prawem, zasadami etyki lub godnością zawodu bądź za naruszenie swoich obowiązków zawodowych. Jeżeli jednak nie zawarła Pani z radcą pisemnej umowy zlecenia, udowodnienie swojej racji może być trudne. ●
