Nadchodzi nowy sezon wegetacyjny i związana z nim walka z patogenami, które dziesiątkują plon. Jednym ze sposobów ograniczenia chorób i szkodników jest uprawa współrzędna roślin. Warzywa uprawiane w bliskim sąsiedztwie wpływają na siebie. Jeśli odpowiednio dobierzemy rośliny, uzyskamy dorodny i obfity plon, ograniczymy zachwaszczenie, a także zmniejszymy ilość chorób i szkodników. Należy tu brać pod uwagę szybkość wzrostu poszczególnych warzyw, rodzaj systemu korzeniowego, czas dojrzałości zbiorczej. Najważniejszym atutem współrzędnej uprawy warzyw jest ograniczenie stosowania środków ochrony roślin.

Jak się pozbyć tantnisia

Marchew pozytywnie wpływa na cebulę, groch, koper, por, pomidory i sałatę, ale nie sprzyja ziemniakom. Cebulę chroni przed śmietką cebulanką, a cebula marchew – przed połyśnicą marchwianką. Sałata stanowi dobre sąsiedztwo dla: buraka, cebuli, czosnku, kopru, marchwi, ogórka, pora, pomidora, rzodkiewki, szpinaku i truskawki, ale złe dla pietruszki. Ogórek wyda zdrowszy i obfitszy plon, gdy rośnie w sąsiedztwie fasoli, grochu, kopru, kukurydzy, rzodkiewki, słonecznika, ale źle mu w pobliżu pomidorów i ziemniaków. Kapustne czerpią korzyści z sąsiedztwa: buraka, cebuli, kopru, selera, szałwii i szpinaku, jednocześnie dobrze na nie wpływając, ale działają antagonistycznie na fasolę i pomidory. Jednak kapusta uprawiana w sąsiedztwie pomidora jest w mniejszym stopniu atakowana przez tantnisia krzyżowiaczka. Podobnie ma się sprawa podczas uprawy kapusty w sąsiedztwie jarmużu, który ograniczy występowanie tantnisia – szkodnik złoży jaja na jarmużu. Rzodkiewka dobrze rośnie w pobliżu buraków, ogórków i sałaty, lecz źle przy pomidorach. Szpinak źle rośnie przy burakach, a dobrze przy kapustnych, sałacie, ziemniakach. Dla pora wskazane jest sąsiedztwo buraka, fasoli, marchwi, sałaty, a także pietruszki, która stanowi barierę przed miniarką porówką. Groch będzie ładniejszy przy kukurydzy, marchwi, ogórku. Z kukurydzy skorzysta też fasola.

Pomocne pachnące zioła

Bardzo dobre efekty daje uprawa warzyw z roślinami ozdobnymi. Aksamitka czy nagietek chronią przed nicieniami korzeniowymi. Nasturcje odstraszają od warzyw niektóre gatunki mszyc, bielinka kapustnika, a także ślimaki. Jeśli w okolicy zagonka z ogórkami posadzimy bazylię, ograniczymy występowanie mączniaka rzekomego. Bazylia ma również dobry wpływ na pomidory. Koper wysiejmy rzutowo po całym zagonie lub w małych kępkach, bo wówczas mniej choruje niż posiany na jednej grządce. Jeżeli np. między kapustą posadzimy mocno pachnące rośliny typu pomidor, szałwia, tymianek lub koper, zmylimy bielinka kapustnika, który nie złoży jaj na kapustnych. Rośliny te ochronią kapustę pekińską i rzodkiewkę przed pchełkami. Czosnek posadzony w rzędach truskawek ograniczy występowanie szarej pleśni i roztocza truskawkowego. W pobliżu porzeczek ograniczy występowanie wielkopąkowca porzeczkowego. Cebula, wydzielając olejki eteryczne, skutecznie zniechęci wciornastki. W uprawie współrzędnej doskonale sprawdzają się zioła, które wpływają pozytywnie na rozwój i zdrowotność innych roślin. Jednak np. koper, kminek czy anyż źle wpływają na rosnący obok lubczyk ogrodowy. Dobre efekty daje obsianie zagonków z roślinami uprawnymi gorczycą białą, która ochroni przed gryzoniami, np. nornicami, a dodatkowo mocno ograniczy występowanie pachówki strąkóweczki w grochu.

Małgorzata Wyrzykowska