Otrzymają go ochotnicy, członkowie OSP, którzy przez co najmniej 25 lat (w przypadku mężczyzn) oraz przez 20 lat (w przypadku kobiet) brali czynny udział w działaniach ratowniczych lub akcjach ratowniczych. Czynny udział oznacza bezpośredni udział w tych działaniach lub akcjach co najmniej raz w roku.
Świadczenie jest wypłacane z budżetu państwa po osiągnięciu przez mężczyznę 65. a przez kobietę 60. roku życia. Przy naliczaniu okresu czynnego uczestnictwa nie będzie wymagane zachowanie ciągłości wysługi lat w OSP.
Wniosek o jego wypłatę składa się do komendanta powiatowego lub miejskiego Państwowej Straży Pożarnej właściwego dla siedziby jednostki OSP, do której się należy. Wzór wniosku o przyznanie świadczenia określa Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 2 lutego 2022 r. w sprawie wniosku o przyznanie świadczenia ratowniczego (Dz. U., poz. 316). Najlepiej pozyskać je na miejscu w siedzibie PSP.
Będzie wyrównanie
Osoby, które złożą wniosek jeszcze do końca września br., otrzymają świadczenie z wyrównaniem od miesiąca, w którym przyznano im do niego prawo, czyli najwcześniej od stycznia br. Pozostałe osoby otrzymają dodatek od miesiąca złożenia wniosku. Świadczenie wypłaca się do 15. dnia każdego miesiąca.
Potwierdzenie udziału w akcjach
Przed złożeniem wniosku należy zorientować się, w jaki sposób ochotnik może potwierdzić swój udział w działaniach ratowniczych.
Potwierdzeniem bezpośredniego udziału w działaniach ratowniczych jest:
od 1 stycznia 2022 r. – dokumentacja prowadzona przez Państwową Straż Pożarną;
od 1 stycznia 2012 r. do 31 grudnia 2021 r. – dokumentacja prowadzona przez Państwową Straż Pożarną lub pisemne oświadczenie trojga świadków;
do 31 grudnia 2011 r. – pisemne oświadczenie trojga świadków.
Komendanci PSP powinni poinformować OSP i wójtów (burmistrzów, prezydentów miast), czy przed wejściem w życie ustawy, czyli przed 1 stycznia br., była prowadzona ewidencja udziału strażaków OSP w działaniach ratowniczych, a jeżeli tak, to za jaki okres.
W przypadku gdy Państwowa Straż Pożarna dysponuje danymi potwierdzającymi bezpośredni udział wnioskodawcy w działaniach ratowniczych, nie potrzeba starać się o oświadczenia świadków.
Oświadczenia świadków
Przepisy wskazują, iż świadkiem nie może być:
małżonek, rodzeństwo, wstępny, zstępny lub powinowaty do drugiego stopnia wnioskodawcy;
osoba związana z wnioskodawcą tytułem przysposobienia, opieki lub kurateli;
osoba pozostająca wobec wnioskodawcy w stosunku podrzędności służbowej;
osoba skazana prawomocnym wyrokiem sądu za popełnione umyślnie przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe.
Ponadto, co najmniej jednym ze świadków powinna być osoba, która pełniła funkcje publiczne lub była zatrudniona w urzędzie obsługującym organ administracji samorządowej w okresie, który ma potwierdzić bezpośredni udział ochotnika w działaniach ratowniczych. Czyli może być to np. sołtys, wójt, burmistrz lub pracownik gminy.
Z przygotowanymi oświadczeniami świadków, które sporządza się na piśmie według określonego wzoru, należy udać się do wójta (burmistrza, prezydenta miasta), który je weryfikuje i potwierdza. Potem składa się je wraz z wnioskiem do komendanta powiatowego lub miejskiego Państwowej Straży Pożarnej do zatwierdzenia.
Trzeba być świadomym, iż oświadczenie składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń. Składający oświadczenie jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli o następującej treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia”. Jeśli będzie to konieczne, wnioskujący o dodatek zostanie wezwany do przekazania dodatkowych dokumentów w celu sprawdzenia złożonego oświadczenia.
Jeśli komendant PSP uzna, że oświadczenia świadków lub przekazane dodatkowe dokumenty nie są obiektywne lub w nienależyty sposób potwierdzają fakt bezpośredniego udziału w działaniach ratowniczych, nie zostanie ono zatwierdzone.
Pierwsza waloryzacja kwoty świadczenia ratowniczego zostanie przeprowadzona od 1 marca 2023 r.
Magdalena Szymańska
