Na tej podstawie, na dobrze rozpoznanych zagrożeniach, trzeba dobierać środki ochrony roślin uwzględniając także warunki termiczne, w których będzie wykonywany zabieg. Rolnicy szukają oczywiście oszczędności i niestety niektórzy, najczęściej nieświadomie, zaopatrują się w środki sfałszowane, podrobione, nielegalne w obrocie.
r e k l a m a
Można stracić wiele razy!
Przestrzegają przed tym: Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa, Krajowa Administracja Skarbowa (KAS), Policja oraz Polskie Stowarzyszenie Ochrony Roślin wspólnie przypominają rolnikom o konsekwencjach takich zakupów. Wystartowała właśnie kolejna odsłona kampanii edukacyjnej wymienionych służb przeciwko nielegalnym, w tym podrobionym środkom ochrony roślin. Kupując nielegalne środki ochrony roślin, tracisz wiele razy!
Trwa właśnie czas intensywnych przygotowań do prac polowych oraz sezon zakupów środków ochrony roślin. Producenci rolni planują i kalkulują, aby tegoroczna produkcja przyniosła zdrowe plony wysokiej jakości. Jest to idealny czas dla przestępców i okazja do oferowania podrobionych produktów. Niepodające swoich danych osoby publikują wyjątkowo korzystne oferty w Internecie. Podobnie obwoźni sprzedawcy kuszą niską ceną. Należy jednak pamiętać, że sprzedaż środków ochrony roślin dokonywana poza punktem stałej lokalizacji (sprzedaż obwoźna i obnośna na targowiskach) jest zabroniona, a dystrybucja za pośrednictwem Internetu często bywa nadużywana do wprowadzania do obrotu nielegalnych środków ochrony roślin. Także nielegalne jest sprowadzanie środków ochrony roślin z zagranicy bez zezwolenia albo pozwolenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Co siódme opakowanie, to podróbka
Komisja Europejska i Urząd Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej szacują, że co siódme opakowanie środka ochrony roślin w Europie może być podrobione. Atrakcyjne oferty na aukcjach internetowych, od sąsiadów czy obwoźnych sprzedawców powinny obudzić czujność rolnika, zwłaszcza jeśli środki ochrony roślin mają obcojęzyczną etykietę i wyróżnia je niska cena. Rolnik powinien także pamiętać, że nie należy samemu sprowadzać środków ochrony roślin z zagranicy bez stosownych zezwoleń MRiRW.
W 2021 roku w wyniku międzynarodowej operacji kontrolnej Silver AXE VI, w której udział wzięło 35 państw, wycofano z rynku 1203 ton nielegalnych pestycydów o łącznej wartości niemal 80 milionów euro. W Polsce w ramach wspólnych działań służb zatrzymano 988 kg/l nielegalnych środków ochrony roślin oraz tych, co do których stwierdzono nieprawidłowości.
To już czwarta odsłona kampanii edukacyjnej Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa, Krajowej Administracji Skarbowej oraz Polskiego Stowarzyszenia Ochrony Roślin, do której w tym roku dołącza Policja. Organizatorzy akcji przypominają rolnikom o najważniejszych zasadach zakupów środków ochrony roślin, pokazując jak ustrzec się przed utratą plonów i dotacji unijnych.
W ramach działań rozdystrybuowanych zostało 10 000 folderów oraz plakatów w języku polskim, rosyjskim, angielskim oraz niemieckim w Wojewódzkich Inspektoratach Ochrony Roślin i Nasiennictwa oraz w Urzędach Celno-Skarbowych. Akcja prowadzona jest w całej Polsce, w tym w granicznych oddziałach celnych np. na przejściach drogowych, lotniskach.
– Jak ustrzec się przed zakupem nielegalnego produktu? Rolnik powinien zawsze pamiętać o tym, aby kupować tylko środki ochrony roślin: oryginalne, zawierające etykietę w języku polskim trwale przytwierdzoną do opakowania, od sprzedawców zarejestrowanych i kontrolowanych przez PIORiN. Gwarancją oryginalności produktu jest także dowód zakupu – powiedział Marcin Mucha, dyrektor Polskiego Stowarzyszenia Ochrony Roślin.
r e k l a m a
Stosowanie jest przestępstwem
Podrobione środki ochrony roślin są łudząco podobne do oryginalnych produktów. Podobieństwo to dotyczy jednak tylko wyglądu zewnętrznego – oszuści budują zaufanie do oferowanych produktów zaopatrując je w podrobione etykiety i oznaczenia łudząco podobne to tych, stosowanych przez legalnie działających producentów. Faktycznie jednak nie mają one nic wspólnego z oryginalnymi środkami. Skład takich produktów jest zawsze inny, a trzeba pamiętać, że w przypadku środków ochrony roślin każda, nawet najdrobniejsza zmiana, czyni poważną różnicę. Po badaniu okazuje się, że w opakowaniu jest np. zupełnie inna substancja, towarzyszą jej inne zanieczyszczenia, zdarzają się substancje o zupełnie innej klasie toksyczności. Tymczasem każdy oryginalny środek ochrony roślin zanim trafi na rynek jest bardzo skrupulatnie badany, badania takie trwają średnio 9 lat i wymagają inwestycji rzędu 250 mln dolarów. Dlatego też stosowanie w gospodarstwie podrobionych lub nielegalnych środków ochrony roślin jest przestępstwem.
– Za stosowanie podrobionych środków ochrony roślin rolnika mogą spotkać poważne konsekwencje, zwłaszcza że w 2020 roku do ustawy o środkach ochrony roślin wpisano przepis karny, określający odpowiedzialność karną za posiadanie i stosowanie takich preparatów – podkreśla Joanna Tumińska, dyrektor w Głównym Inspektoracie Ochrony Roślin i Nasiennictwa.
Źródłem nielegalnych środków ochrony roślin w Polsce jest najczęściej import. Dlatego też kluczowa w walce z podróbkami jest współpraca sektora rządowego i prywatnego oraz instytucji państwowych na zewnętrznej granicy Unii Europejskiej. Dzięki skutecznym kontrolom na granicy w 2021 r. KAS we współpracy z PIORiN ujawniła 186 przypadków nieprawidłowości polegających na nielegalnym przywozie lub na niedopełnieniu obowiązków dokumentacyjnych. KAS udaremniła wprowadzenie na rynek 2816 kg/L środków ochrony roślin pochodzących z przemytu. Ponadto ujawniła 21 615 kg/L środków, które nie zostały zgłoszone do WIORiN.
Operacji Silver Axe
– Nielegalne środki ochrony roślin to zagrożenie bezpieczeństwa konsumenta, upraw i środowiska naturalnego oraz straty dla legalnie działających producentów. Walka KAS z tym niebezpiecznym procederem to nie tylko działania kontrolne, ale także edukacja i uświadamianie, dlaczego nie opłaca się używać podrabianych środków i wspierać oszustów, którzy wprowadzają je na rynek. Dlatego już po raz czwarty wspólnie prowadzimy kampanię informacyjną na ten temat – mówi Magdalena Rzeczkowska, wiceminister finansów i szef Krajowej Administracji Skarbowej.
– Jednym z ustawowych zadań Policji jest inicjowanie i organizowanie działań mających na celu zapobieganie przestępstwom, wykroczeniom oraz zjawiskom kryminogennym. Nieprawidłowości związane ze środkami ochrony roślin mogą prowadzić do naruszenia przepisów administracyjnych, jak również karnych wskazanych w Ustawie Kodeks karny i ustawach szczególnych. Zjawisko obrotu nielegalnymi środkami ochrony roślin jest objęte nadzorem Policji. Współpraca Policji z innymi służbami i organami kontrolnymi prowadzi do ograniczenia strefy nielegalnego obrotu środkami ochrony roślin. Ważnym podkreślenia działaniem jest udział Policji i innych organów w międzynarodowej Operacji Silver Axe, której celem jest wyeliminowanie z rynku krajowego i europejskiego nielegalnych, w tym podrobionych środków ochrony roślin – poinformował przedstawiciel Biura Kryminalnego Komendy Głównej Policji.
Kompendium wiedzy na temat oryginalnych środków ochrony roślin, a także odpowiedzialnego oraz zgodnego z prawem zakupu i stosowania środków ochrony roślin znajduje się na stronie internetowej http://bezpiecznauprawa.org/kampania/
