XMoje łąki położone nad rzeką są często zalewane. Zwróciłem się do urzędu gminy o zwolnienie tych gruntów z podatku rolnego. Dostałem odmowę z uzasadnieniem, że łąki nie znajdują się w międzywale. Samorządowe Kolegium Odwoławcze podtrzymało decyzję wójta. Rzeczywiście, w naszej gminie, inaczej niż w sąsiednich, zbudowano mało wałów przeciwpowodziowych, jest w niej jednak wiele naturalnych wzniesień, które mogą pełnić taką funkcję. Mam więc pytanie, czy takie naturalne wzniesienie może być uznane za wał przeciwpowodziowy? Czy mogę użyć tego argumentu w skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, którą mam zamiar złożyć?
YZgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 10 ustawy z 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym, zwolnione z tego podatku są m.in. grunty pod wałami przeciwpowodziowymi i grunty położone w międzywałach. Zwolnienie jest stosowane z urzędu.
Problem z zastosowaniem tego zwolnienia wynika z braku możliwości jednoznacznego sklasyfikowania w ewidencji gruntów pod wałami przeciwpowodziowymi i gruntów położonych w międzywałach. Ewidencja ta stanowi podstawę wymiaru podatków, ale nie ma w niej odrębnego oznaczenia gruntów znajdujących się pod wałem przeciwpowodziowym oraz stanowiących międzywale.
Kryteria zaliczania gruntów do poszczególnych użytków gruntowych określa załącznik nr 1 do rozporządzenia Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z 27 lipca 2021 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków. Grunty położone pod wałami przeciwpowodziowymi mogą być zaliczone zgodnie z tym załącznikiem do:
innych terenów komunikacyjnych (Ti), jeśli są to wały ochronne wód przystosowane do ruchu kołowego, lub
terenów różnych (Tr), jeśli są to wały ochronne nieprzystosowane do ruchu kołowego.
Natomiast grunty położone w międzywałach mogą być zaliczane do różnych użytków gruntowych. Dane z ewidencji gruntów nie są więc w tym przypadku wystarczające do stwierdzenia istnienia na danym terenie wału lub międzywału i zastosowania zwolnienia z podatku rolnego z tego tytułu.
Ustawa o podatku rolnym nie definiuje pojęcia wału ani międzywału. Ustawa z 20 lipca 2017 r. Prawo wodne wały przeciwpowodziowe wraz z obiektami związanymi z nimi technicznie i funkcjonalnie zalicza do budowli przeciwpowodziowych. W rozumieniu przepisów ustawy z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane, wał przeciwpowodziowy to budowla, której charakterystycznym parametrem jest długość. Stosownie zaś do § 3 pkt 1 rozporządzenia Ministra Środowiska z 20 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle hydrotechniczne i ich usytuowanie, wał przeciwpowodziowy jest budowlą hydrotechniczną.
Według interpretacji Ministerstwa Środowiska (pismo z dnia 17 czerwca 2003 r., DP-2-269/024/2003/AK), przez pojęcie wału przeciwpowodziowego rozumie się budowlę hydrotechniczną ziemną, liniową, której jedyną funkcją jest ochrona terenów zalewowych przed wodami wezbraniowymi rzeki, wzdłuż której został zbudowany. Z kolei przez pojęcie międzywału należy rozumieć teren biegnący wzdłuż rzeki, ograniczony wałami przeciwpowodziowymi i przeznaczony do zalania wodami wezbraniowymi.
Od terminu „międzywał” należy odróżnić pojęcie terenu zalewowego, będącego obszarem doliny rzecznej, na którym może wystąpić zalanie wodami wezbraniowymi rzeki.
Teren zalewowy w przypadku istnienia wałów przeciwpowodziowych jest równoznaczny z pojęciem międzywału. W przypadku braku takich wałów terenu zalewowego nie można traktować jak międzywału. Same zaś tereny zlewowe nie są zwolnione z podatku rolnego.
Tak więc naturalne wzniesienie może faktycznie pełnić funkcję wału. Nie jest jednak wałem przeciwpowodziowym w rozumieniu wyżej przytoczonych przepisów. ●
