Najlepszym momentem do obserwacji jest codzienne przechodzenie zwierząt po zakończonym doju do obory. Po doju krowy wracają bez pośpiechu, dzięki czemu możliwa jest obiektywna ocena każdej sztuki. Zranienia, odciski, stany zapalne, wywołują ciągły ból, który objawia się zmianami w zachowaniu i mobilności zwierząt. Należą do nich:
* asymetryczny chód – krowa nie stawia nóg równomiernie, nie jest w stanie postawić kończyny tylnej w śladzie kończyny pierwszej, chód nie jest płynny,
* wygląd linii grzbietu – gdy jest zakrzywiona, czyli linia kręgosłupa nie jest prosta, ale wygięta do góry, za równo w pozycji stojącej, jak też podczas poruszania się,
*pozycja głowy – krowa nie trzyma głowy i szyi w równowadze, ale niżej niż linia karku i przy każdym kroku schyla głowę,
* odciążenie – krowa w pozycji stojącej lub idąc nie obciąża równomiernie wszystkich kończyn. Ustawienie nóg jest także wąskie, a przy zaawansowanej kulawiźnie zwierzę podnosi chorą nogę. Jeżeli chorobą zaatakowanych jest więcej kończyn, krowy odciążają kończyny na przemian.
Tak więc, jeżeli widzimy u krowy niesymetryczny chód, na pewno jest kulawa, jeśli wykazuje jeden z pozostałych trzech symptomów, istnieje podejrzenie zranienia lub choroby. Jedynym rozwiązaniem jest jak najszybsze poddanie krowy korekcji racic.
Beata Dąbrowska