XCzy osoba o znacznym stopniu niepełnosprawności może pracować u prywatnego przedsiębiorcy?
YUstawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych wyróżnia trzy stopnie niepełnosprawności: znaczny, umiarkowany, lekki.
Artykuł 4 wymienionej ustawy określa, że do znacznego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej i wymagającą, w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji.
Do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagającą czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych. Do lekkiego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę o naruszonej sprawności organizmu, powodującej w sposób istotny obniżenie zdolności do wykonywania pracy, w porównaniu do zdolności, jaką wykazuje osoba o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną, lub mająca ograniczenia w pełnieniu ról społecznych dające się kompensować za pomocą wyposażenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub środki techniczne.
Należy podkreślić, że zaliczenie osoby do znacznego albo umiarkowanego stopnia niepełnosprawności nie wyklucza możliwości zatrudnienia tej osoby u pracodawcy niezapewniającego warunków pracy chronionej, w przypadkach:
r e k l a m a
przystosowania przez pracodawcę stanowiska pracy do potrzeb osoby niepełnosprawnej,
zatrudnienia w formie telepracy.
Sąd Najwyższy w postanowieniu z 30 sierpnia 2018 r. (sygn. akt: I UK 362/17) orzekł, że „na gruncie obowiązującego prawa nie ma podstaw do utożsamiania pojęcia niepełnosprawności i niezdolności do pracy i negowania istniejących między nimi różnic. Różnice występują zarówno w płaszczyźnie definicyjnej, jak i w zakresie orzekania o niepełnosprawności i niezdolności do pracy. Tym samym nawet okoliczność, w świetle której na mocy tego orzeczenia zaliczono ubezpieczonego do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, nie przekłada się bezpośrednio na uznanie go za osobę umiarkowanie niezdolną do pracy. W opinii SN orzeczenie o niepełnosprawności nie przesądza bowiem a priori o uznaniu niezdolności do pracy”.
Warto dodać, że według art. 11 ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, osoba niepełnosprawna zarejestrowana w powiatowym urzędzie pracy jako poszukująca pracy niepozostająca w zatrudnieniu może również korzystać na zasadach takich, jak bezrobotni, z usług lub instrumentów określonych w ustawie o promocji. Są to np. szkolenia, staż, prace interwencyjne, przygotowanie zawodowe dorosłych, studia podyplomowe, szkolenia na podstawie trójstronnych umów szkoleniowych zawieranych pomiędzy starostą, pracodawcą i instytucją szkoleniową. Ma prawo też do bonów na zasiedlenie, szkolenie i stażowego.
Artykuł 15 wymienionej ustawy określa, że czas pracy osoby niepełnosprawnej nie może przekraczać 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo. Natomiast czas pracy osoby niepełnosprawnej zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności – 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo. Ustawa wskazuje także, że niepełnosprawnego nie można zatrudniać w porze nocnej i w godzinach nadliczbowych. ●
