XMam pytanie o prawne zasady zbycia udziału we wspólnocie gruntowej i prawo pierwokupu gminy. Co z udziałami we wspólnocie gruntowej w przypadku sprzedaży gospodarstwa rolnego lub podziału gospodarstwa?
YUstawa z dnia 29 czerwca 1963 r. o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych w art. 27 określa, że udział we wspólnocie gruntowej może być zbywany wyłącznie w całości i tylko na rzecz posiadającego już udział w tej wspólnocie oraz na rzecz posiadających gospodarstwa rolne w tej samej wsi lub we wsiach przylegających do wspólnoty. Zbycie udziału we wspólnocie gruntowej wymaga formy aktu notarialnego.
Według art. 26 wymienionej ustawy, w razie sprzedaży nieruchomości stanowiącej wspólnotę gruntową gminie przysługuje prawo pierwokupu w przypadku sprzedaży całej nieruchomości. Prawo pierwokupu nie przysługuje w przypadku sprzedaży udziału we wspólnocie gruntowej. Taką też opinię wydał m.in. J. Górecki (Komentarz do niektórych przepisów ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych. W: Prawo pierwokupu. Komentarz do art. 596–602 k.c. i innych przepisów regulujących prawo pierwokupu. Kraków 2002, art. 26.)
Ponadto według art. 28 ustawy z 29 czerwca 1963 r. o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych, w razie zbycia wszystkich gruntów gospodarstwa rolnego przez uprawnionego do udziału we wspólnocie gruntowej udział w tej wspólnocie przechodzi na nabywcę tego gospodarstwa. W razie zbycia części gruntów udział zachowuje dotychczasowy właściciel, chyba że na podstawie umowy odstąpi swe uprawnienia nabywcy. Jeżeli jednak zbywca pozostawia sobie obszar użytków rolnych nie większy niż 0,1 ha, udział we wspólnocie gruntowej przechodzi na nabywcę. Z kolei według art. 29, jeżeli gospodarstwo rolne, z którego posiadaniem był związany udział we wspólnocie gruntowej, zostało podzielone na części w drodze działu spadku lub wyjścia ze współwłasności, udział we wspólnocie dzieli się proporcjonalnie do obszaru tych części. ●