Jak wynika z danych opublikowanych przez Europejski Urząd Statystyczny (Eurostat), rosnące ceny żywności najmocniej uderzają w gospodarstwa domowe w Europie Wschodniej. One znajdują się w czołówce krajów, w których na żywność wydaje się najwięcej z budżetów domowych.
Najmniejszy odsetek w wydatkach gospodarstw domowych żywność stanowi w Irlandii, Luksemburgu oraz w Niemczech – wynosi on tam odpowiednio: 10,8%, 10,9% oraz 11,1%. W Polsce udział ten jest wyższy o 0,8% od średniej unijnej, która jest na poziomie 15,9%, i wynosi 16,7%, czyli można powiedzieć, że mieściny się w unijnej średniej.
Zdecydowanie najgorzej jest w Rumunii, gdzie na żywność przeznacza się prawie 29% wydatków. Nieco niższy, ale nadal wysoki, jest ten wskaźnik na Łotwie (23,4%), na Słowacji (21,0%) i w Bułgarii (20,6%). Wśród państw Europy Zachodniej ponad 20% wydatków gospodarstw domowych przeznacza się na żywność także w Hiszpanii (20,6%) i w Portugalii (20,4%). W czeskich gospodarstwach domowych żywność zajmuje 18,6%. Gorzej niż w Polsce jest ponadto jeszcze m.in. w Grecji (19,8%), w Chorwacji (18,6%) oraz we Włoszech (17,9%).
r e k l a m a
Polska powyżej średniej unijnej
Gdzie natomiast w ostatnim czasie żywność zdrożała najwięcej? Ceny żywności na Litwie wzrosły w kwietniu br., w porównaniu z kwietniem ub.r., o 22,1%. W Bułgarii konsumenci musieli wydawać na żywność o 21% więcej, na Łotwie o 17,7%. Ceny żywności znacznie wzrosły również w porównywanym okresie na Węgrzech, w Estonii, Rumunii i na Słowacji. W Polsce w ujęciu rocznym żywność zdrożała o 12,3%, co jest wynikiem o 3,4 punktu procentowego gorszym od średniej unijnej. Tę z kolei w dół ciągną takie kraje, jak Irlandia, gdzie żywność zdrożała zaledwie o 3,6%, Francja (4,3%) oraz Finlandia, Belgia i Luksemburg, gdzie ten wzrost wahał się wokół 5%. W Niemczech żywność zdrożała o 8,5%.
Tłuszcze i oleje w czołówce
Wśród grupy produktów, które w ciągu roku zdrożały najbardziej, w czołówce znalazły się tłuszcze i oleje. Ich ceny wzrosły średnio o 23%. W takich krajach, jak Hiszpania, Portugalia i Bułgaria, stopa inflacji dla tej grupy towarów przekroczyła 40%. W Polsce tłuszcze i oleje zdrożały od kwietnia ub.r. do kwietnia br. o prawie 29%, a np. w Niemczech cena wzrosła o 27%.
W porównaniu z kwietniem 2021 r. istotny był również skok cen warzyw, które średnio w UE zdrożały o 10,7%, oraz pieczywa i produktów zbożowych, których ceny wrosły o 10%. Na kolejnych miejscach znalazły się mięso (9%) i produkty mleczne, łącznie z jajkami (8,9%). Również tutaj najbardziej podwyżki dały się we znaki konsumentom z krajów Europy Wschodniej. W kwietniu 2022 r. konsumenci w Bułgarii, na Litwie i na Węgrzech musieli wydać na pieczywo i produkty zbożowe o ponad 20% więcej niż rok temu, w Polsce natomiast o 14% więcej, ale np. w Niemczech – o 8,8%. Mięso i jego przetwory o ponad 15% wzrosły w Polsce (18%), Bułgarii i na Węgrzech. Niemieccy konsumenci musieli wydać na te produkty o niecałe 12% więcej. Z kolei mleko, sery i jajka zdrożały w Polsce w analizowanym czasie o 11,6%, a u naszych zachodnich sąsiadów o 9,3%.
