XOd wielu lat dzierżawię grunty rolne od państwa. Kilka lat temu KOWR przedłużył mi umowę dzierżawy do września 2022 roku. Czy może przedłużyć dzierżawę po raz kolejny?
YMoim zdaniem dzierżawca może po raz kolejny złożyć wniosek o przedłużenie dzierżawy. Żaden z przepisów nie wprowadza zastrzeżenia, że przedłużyć umowę można tylko raz na podstawie art. 39 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa. Należy podkreślić, że KOWR nie musi przedłużać umowy, jeżeli dzierżawca nie zaakceptuje przedstawionych przez niego warunków.
Przetargu nie stosuje się, jeżeli dotychczasowy dzierżawca złożył Krajowemu Ośrodkowi Wsparcia Rolnictwa oświadczenie o zamiarze dalszego dzierżawienia nieruchomości na nowych warunkach z nim uzgodnionych. Jednakże czynsz nie może być niższy niż dotychczasowy.
Według art. 39 ust. 4a wymienionej wyżej ustawy, w razie nieprzedstawienia przez KOWR dotychczasowemu dzierżawcy nieruchomości stanowiska odnośnie do warunków dalszego dzierżawienia tej nieruchomości w terminie miesiąca od dnia złożenia oświadczenia, domniemywa się, że KOWR wyraził zgodę na dalsze dzierżawienie nieruchomości na dotychczasowych warunkach przez rok.
W zarządzeniu nr 105/2020/Z
wydanym przez dyrektora generalnego KOWR wskazuje się, że przedłużenie może nastąpić od 5 do 15 lat, gdy dzierżawcą nieruchomości jest osoba prowadząca gospodarstwo rodzinne. Może to mieć także miejsce, gdy osoba fizyczna nie spełnia warunku pięcioletniego osobistego prowadzenia gospodarstwa rolnego. Zarządzenie przewiduje, tak jak poprzednie, przedłużenie od 5 do 8 lat, gdy dzierżawcą nieruchomości nie jest osoba prowadząca gospodarstwo rodzinne.
Według tego zarządzenia, w przypadku gdy w momencie określania warunków dalszej dzierżawy istnieje znaczne zapotrzebowanie na grunty ze strony okolicznych rolników indywidualnych zamieszkujących w gminie, w której położone są grunty objęte umową dzierżawy lub w gminie graniczącej, jednak z uzasadnionych względów, np. gospodarczych, społecznych, formalno-prawnych, nieprzedłużenie okresu trwania umowy dzierżawy lub zmniejszenie przedmiotu dzierżawy wywołałoby negatywne skutki, oddział terenowy KOWR powinien zaproponować dzierżawcy krótszy okres dzierżawy.
Sąd Apelacyjny w Szczecinie w wyroku z dnia 31 lipca 2020 r. (sygn. akt: I ACa 9/20) orzekł, że „na podstawie przepisu art. 39 ust. 2 pkt 1 ustawy z 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa, dotychczasowy dzierżawca nie nabywa roszczenia o przedłużenie umowy dzierżawy. Wskazany przepis przyznaje dotychczasowemu dzierżawcy wyłącznie możliwość przedłużenia terminu dzierżawy (zawarcia aneksu do umowy dzierżawy), z pominięciem trybu przetargowego. Jego istota prawna sprowadza się do tego, że przy spełnieniu opisanych ustawowo przesłanek strony zawartej wcześniej umowy dzierżawy zwolnione zostały od konieczności stosowania ustawowego, przetargowego trybu zawierania umów w odniesieniu do dzierżawionej nieruchomości. Mogą one zawrzeć umowę w innym trybie (np. ofertowym lub negocjacyjnym). Treść tego przepisu nie uprawnia natomiast do wnioskowania, że dotychczasowy dzierżawca uzyskuje roszczenie wobec wydzierżawiającego o przedłużenie czasu trwania umowy. ●
