wielkopolskie

W październiku 2008 roku, w Zakładzie Doświadczalnym uruchomiono nową,wolnostanowiskową oborę na 417 krów z wydzieloną strefą wypoczynku, żywienia oraz z halą udojową typu rybia ość 2x14 stanowisk.

– Po każdym doju następuje pomiar masy ciała. Krowy wracając do swoich grup technologicznych przechodzą przez system bramek selekcyjnych, gdzie umieszczona jest waga elektroniczna. Wyniki pomiarów przesyłane są do systemu komputerowego. Pozwala to na kontrolę masy ciała każdej sztuki w oborze – wyjaśnia dr Marian Kamyczek – dyrektor Zakładu Doświadczalnego w Pawłowicach.

W oborze przebywa 5 grup technologicznych: pierwiastki w szczycie laktacji, krowy starsze w szczycie laktacji, pierwiastki i krowy starsze po szczycie laktacji, sztuki przed zasuszeniem oraz tzw. grupa fresh. Jest to mała grupa, licząca 28 sztuk, a jej wyodrębnienie zapewnia swobodny dostęp zwierząt do paszy i legowisk, a przez to dokładniejszą ich kontrolą zwierząt w rozpoczynającej się laktacji.

– Po wycieleniu, krowa przebywa w grupie fresh. Jeśli stan jej pozwala i nie ma konieczności ciągłej obserwacji, po około 14 dniach, przeprowadzana jest do grupy pierwiastek lub krów starszych w szczycie laktacji. Następnie kierowana jest do grupy po szczycie laktacji, w której pierwiastki i krowy starsze przebywają razem. Do grupy przed zasuszeniem krowa trafia około 30 dni przed zasuszeniem. Terminem „0” do zasuszenia jest 56 dni przed planowaną datą wycielenia. W przypadku krów z wysoką wydajnością czas ten może zostać zmniejszony, ale nie mniej niż do 42 dni przed porodem, gdyż – według badań – nie wpływa to negatywnie na kolejną laktację – opowiada Ewelina Kmiecik – zootechnik na fermie bydła.

Cielęta pod specjalnym nadzorem

Dzięki wybudowaniu nowoczesnej obory stworzone zostały warunki do prowadzenia doświadczeń i obserwacji z zakresu genetyki, żywienia oraz technologii produkcji. W budynku biurowym powstało centrum szkoleniowe dla kadry zootechnicznej, wyposażone w 14 stanowisk komputerowych.

– Nasza nowoczesna ferma przed pandemią stanowiła miejsce prowadzenia wielu szkoleń dla hodowców i producentów mleka, doradców rolnych, specjalistów firm paszowych, a także ćwiczeń terenowych oraz praktyk zawodowych dla studentów i uczniów szkół rolniczych – mówi dr Marian Kamyczek.

Obok obory produkcyjnej na fermie jest także budynek porodówki, jałownik oraz cielętnik. W porodówce utrzymywane są krowy zasuszone, jałowice wysoko cielne, sztuki wycielone, a także cielęta do 2. tygodnia życia. Krowy po porodzie utrzymywane są w stanowiskach uwięziowych, co pozwala na dokładną kontrolę wydalenia łożyska, ilości pobieranej paszy oraz temperatury ciała. Cielęta przebywają na porodówce przez około 14 dni. Najpóźniej do 2 godzin po porodzie, za pomocą sondy otrzymują jednorazowo 4 litry dobrej jakości siary. Przez pierwsze dni życia cielętom podawana jest siara matki, a gdy ta jest niedostatecznej jakości, otrzymują pokarm z banku siary. W kolejnych dniach dostają mleko pełne.

– W cielętniku, w kojcach indywidualnych utrzymywane są cielęta od 2. do 8. tygodnia życia. Otrzymują preparat mlekozastępczy oraz prestarter z ziaren owsa i kukurydzy oraz mieszanki CJ. Mają też zapewniony dostęp do wody. Po ukończeniu 2. miesiąca życia tworzone są grupy z podziałem na płeć, a jałówki są dekornizowane – wyjaśnia Ewelina Kmiecik.

Ważna liczba kroków

Wszystkie krowy objęte są systemem zarządzania stadem, który pozwala na bieżąco śledzić zdarzenia dotyczące produkcji mleka, żywienia, rozrodu oraz stanu zdrowotnego krów. Kondycja jest sprawdzana na podstawie danych z wagi rejestrującej masę ciała, a zainstalowane na kończynach elektroniczne identyfikatory dostarczają informacji o aktywności ruchowej krów.

– Zwiększona – średnio trzykrotnie – aktywność ruchowa pozwala wykryć ruję, z kolei aktywność niższa od średniej umożliwia wykrywanie stanów chorobowych czy kulawizn. Każde zwierzę ma utworzoną w programie kartę, która zawiera wszystkie informacje na temat zabiegów inseminacyjnych, stwierdzenia cielności, zmiany grup, optymalnego terminu zasuszenia oraz mleczności z poszczególnych dojów, a także wydajności laktacyjnej – podkreśla dr Marian Kamyczek.

– Bardzo ważne są średnie parametry z 10 dni, z których korzystamy najczęściej. W prosty sposób widzimy, jak na przestrzeni tego okresu rozkładają się poszczególne wartości i możemy je wtedy porównać do średniej i w razie konieczności szybko reagować – dodaje Ewelina Kmiecik.

Jak wyjaśnia dyrektor Zakładu, system tworzy raporty, które znacznie usprawniają pracę, a ponadto można w szybki sposób odszukać krowy, u których nastąpił spadek wydajności lub powinny się w danym tygodniu wycielić. Program sygnalizuje również, u których zwierząt nastąpiła zmiana parametrów mleka.

– Możemy również tworzyć raport krów do inseminacji, dzięki czemu łatwiej odszukać sztuki, u których ruja nastąpiła w momencie braku obsługi w oborze – mówi Ewelina Kmiecik.

Kontrola żywienia

Zwierzęta żywione są dawką TMR z wozu paszowego ciągnionego. W bazie paszowej znajdują się: kiszonka z kukurydzy, lucerny, traw, kiszone ziarno kukurydzy, a także kiszone wysłodki. Dawka dostosowana do średniej wydajności grupy technologicznej. Dodatkowo, w grupie pierwiastek oraz krów starszych znajdują się stacje paszowe premiujące krowy w zależności od ich wydajności, dodatkową porcją mieszanki.

Stanowiska w hali udojowej wyposażone są w elektroniczne analizatory mleka, które przy doju każdej krowy odczytują zawartość białka, tłuszczu i laktozy. Dzięki zebranym informacjom można wykrywać wcześnie schorzenia wymienia oraz zaburzenia metaboliczne, takie jak ketoza i kwasica. Obora objęta jest pełnym monitoringiem pozwalającym w każdej chwili na podgląd sytuacji i zdarzeń.

Dominika Stancelewska