XStarosta wydał decyzję o ograniczeniu sposobu korzystania z części naszej działki w związku z budową gazociągu. Czy możemy teraz złożyć do sądu wniosek o ustanowienie służebności przesyłu?
YNiestety, obecnie nie jest to już możliwe. Ograniczenie prawa własności nastąpiło w tym przypadku na mocy decyzji administracyjnej wydanej na podstawie art. 124 ust. 1 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami.
W myśl tego przepisu starosta może ograniczyć, w drodze decyzji, sposób korzystania z nieruchomości przez udzielenie zezwolenia na zakładanie i przeprowadzenie na nieruchomości ciągów drenażowych, przewodów i urządzeń służących m.in. do przesyłania lub dystrybucji gazów, a także innych podziemnych, naziemnych lub nadziemnych obiektów i urządzeń niezbędnych do korzystania z tych przewodów i urządzeń, jeżeli właściciel nie wyraża na to zgody. Ograniczenie to następuje zgodnie z planem miejscowym, a w przypadku jego braku – zgodnie z decyzją o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego. Starosta udziela zezwolenia z urzędu albo na wniosek organu wykonawczego jednostki samorządu terytorialnego, innej osoby lub jednostki organizacyjnej.
Udzielenie zezwolenia powinno być poprzedzone rokowaniami z właścicielem nieruchomości o uzyskanie zgody na wykonanie prac. Do wniosku o wydanie zezwolenia inwestor musi dołączyć dokumenty z przeprowadzonych rokowań.
Decyzja ostateczna w sprawie udzielenia zezwolenia stanowi podstawę do dokonania odpowiedniego wpisu w księdze wieczystej. Wpisu dokonuje się na wniosek starosty wykonującego zadanie z zakresu administracji rządowej lub organu wykonawczego jednostki samorządu terytorialnego.
Inwestor wykonujący prace objęte zezwoleniem ma obowiązek przywrócenia nieruchomości do stanu poprzedniego niezwłocznie po założeniu lub przeprowadzeniu ciągów, przewodów i urządzeń. Jeżeli jest to niemożliwe albo powoduje nadmierne trudności lub koszty, właścicielowi należy się odszkodowanie na mocy art. 128 ust. 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Powinno ono odpowiadać wartości poniesionych szkód. Jeżeli wskutek tych zdarzeń zmniejszy się wartość nieruchomości, odszkodowanie powiększa się o kwotę odpowiadającą temu zmniejszeniu. Odszkodowanie ustala starosta.
Jeżeli założenie lub przeprowadzenie ciągów, przewodów i urządzeń uniemożliwia dalsze prawidłowe korzystanie z nieruchomości w sposób dotychczasowy albo w sposób zgodny z jej dotychczasowym przeznaczeniem, właściciel może żądać, aby starosta lub występujący z wnioskiem o zezwolenie, nabył od niego na rzecz Skarbu Państwa własność albo użytkowanie wieczyste nieruchomości (art. 124 ust. 5 ww ustawy).
Właściciel jest obowiązany udostępnić nieruchomość w celu wykonania czynności związanych z konserwacją oraz usuwaniem awarii przeprowadzonych ciągów, przewodów i urządzeń. Obowiązek udostępnienia nieruchomości podlega egzekucji administracyjnej.
Artykuł 124 samodzielnie reguluje instytucję ograniczenia własności związaną z zakładaniem instalacji przesyłowych i określa przesłanki takiego ograniczenia. Tytuł prawny do nieruchomości, jaki powstaje na podstawie decyzji starosty, i służebność przesyłu ustanawiana na podstawie art. 305[1] Kodeksu cywilnego to dwa różne tytuły prawne. Przedsiębiorca może korzystać według swego wyboru, przy czym uzyskanie jednego z nich w zasadzie wyklucza potrzebę uzyskania drugiego. Uzyskanie decyzji o udzieleniu zezwolenia na ograniczenie nieruchomości w trybie administracyjnym wyłącza możliwość ustanowienia służebności przesyłu. Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w wyroku z 2 września 2014 r. (sygn. akt: II SA/Bk 526/14, LEX). ●
