Kiedy jest się w markecie, na półkach znajdziemy te pyszne owoce, ale zazwyczaj importowane z ogromną ilością chemii. Uprawiajmy, może będą mniej okazałe, ale krajowe. Terminem sadzenia jest wiosna.
Morela jest drzewem
o nisko umieszczonej koronie, ma silnie rozwinięty system korzeniowy a główna masa korzeni rozrasta się na głębokości między 20 a 35 cm. Roślina ma grube, nagie pędy zabarwione na zielonkawo do brunatno czerwono. Pąki kwiatowe są grube, zebrane w skupienia od 1 do 3, tworzą się w niewielkiej ilości na pędach jednorocznych, więcej na starszych. Kwiaty osadzone na krótkich szypułkach mają brunatno czerwone działki kielicha i białe płatki. Pąki przed rozwinięciem są zaróżowione. Morela jest samopylna (choć do lepszego owocowania potrzebny jest zapylacz), czyli jej kwiaty mogą się zapylić pyłkiem wysypującym się na znamiona słupka z pylników tego samego kwiatu. Owocem jest pestkowiec, przeważnie kulisty, choć u niektórych odmian wydłużony, barwy od jasnożółtej do pomarańczowoczerwonej, czasem z rumieńcem. Miąższ żółty, łatwo oddzielający się od pestki, która jest ciemno brązowa o gładkiej powierzchni.
Ze względu na
duże wymagania cieplne oraz wrażliwość kwiatów na mróz i niebezpieczeństwo uszkodzenia ich przez wiosenne przymrozki (niektóre odmiany rozpoczynają kwitnienie w marcu), morele należy sadzić na terenach o wystawie południowej lub południowo-zachodniej, najlepiej stanowisku osłoniętym od zimnych wiatrów szpalerem drzew innych gatunków czy wzdłuż murów zabudowań unikając miejsc tworzenia się zastoisk mrozowych. Drzewa moreli ogólnie wytrzymują mrozy do minus 30 stopni C. Morele mogą rosnąć prawie na każdej glebie, byle była ciepła i dość żyzna. Ten gatunek nie toleruje jednak gleb torfowych i podmokłych, gdzie woda występuje płytko pod powierzchnią. Niezbyt dobrze radzi sobie również na glebach ciężkich, gliniastych i głębokich piaskach. Wymagane pH 6,6–7,2. Gleby kwaśne należy raz na 3–4 lata wapnować węglanem wapnia. Nawozimy podobnie jak inne pestkowe w zależności od wyników badania gleb na zawartość składników pokarmowych, takich jak azot, potas, fosfor oraz bor. W miarę możliwości stosujemy nawozy organiczne jak obornik i kompost (ok. 40 t/ha) przed sadzeniem, nawożenie mineralne traktujemy uzupełniająco. Drzewa sadzimy zazwyczaj w rozstawie 5–6 X 3–3,5 m w zależności od odmiany. Silniej rosnące rzadziej, skarłowacone gęściej.
W celu uzyskania
obfitego owocowania należy systematycznie ciąć drzewa, bo to gatunek owocujący na długo-, jak i krótkopędach. Morele uprawiane w naszym kraju szczepione są zazwyczaj na ałyczy, siewkach moreli albo węgierce Wangenheima, czyli podkładkach silnie rosnących. Trudność przy formowaniu sprawia kształt drzewka, które nie posiada wyraźnie zarysowanego przewodnika a pędy gęsto się rozgałęziają. Zabieg cięcia powinno wykonywać się w czasie różowego pąka (cięcie drzew pestkowych wykonuje się po zbiorach), bo w tym okresie jest mniejsze ryzyko porażenia chorobami: apopleksją czy chorobami kory i drewna, na które morele są wrażliwe. Usuwamy pędy chore, uszkodzone, krzyżujące się i zagęszczające środek drzewa. Pędy czy konary starszych drzew przeznaczone do skrócenia wycinamy na tzw. czop. Nie przeprowadzamy cięcia młodych drzewek z wyjątkiem roku sadzenia kiedy to przycinamy pędy wierzchołkowe w celu lepszego rozgałęzienia. Silnie rosnące pędy skracamy do ok. 30 cm od podstawy, a słabsze nad 3 pąkiem od podstawy.
Wśród odmian
polecanych do uprawy na uwagę zasługuje m.in. Dobrzyńska – silnie rosnąca, dojrzewa w drugiej połowie lipca, owoce nie mają tendencji do opadania, jest odporna na mróz i choroby kory. Benda – średnio silnie rośnie, dojrzewa w połowie lipca, podczas długo utrzymującej się wilgotnej pogody owoce mają tendencję do pękania. Odmiana odporna na niskie temperatury, lecz wrażliwa na choroby kory. Early Orange – odmiana plenna, silnie rosnąca, owoce bardzo smaczne, dojrzewają w połowie lipca, ciemnopomarańczowe, odporna na mróz, ale kwiaty wrażliwe na wiosenne przymrozki. Harcot – plenna, silnie rosnąca, rodzi owoce średniej wielkości, które dojrzewają pod koniec lipca, dość odporna na mróz, jednak kwiaty mogą wiosną przemarzać. Krojczynka – słabo rośnie, owoce dojrzewają na początku lipca, są pomarańczowe z dużym czerwonym rumieńcem, mają tendencję do opadania. Somo – silnie rosnąca, rodzi ciemnopomarańczowe, kropkowane, małe lub średnie owoce o ciemnoczerwonym, rumieńcu, dojrzewające w drugiej połowie sierpnia, odporna na niskie temperatury i mało podatna na choroby. Miodowa – odmiana dojrzewająca pod koniec lipca, rodzi duże, pomarańczowe owoce pokryte kropkowanym, czerwonym rumieńcem, średnio odporna na mróz, ale dość odporna na choroby.
